Uszczelniłem dom, więc mam grzyba

Opieka i konsultacja merytoryczna: mgr Nikodem Zając, Mykolog oraz biolog terenowy
Świadectwo mykologiczne Nr 12/SP/2020

Chciałem dobrze, wyszło… jak zwykle?

Wielu z nas zabiera się za uszczelnianie domu z najlepszą intencją – przecież chodzi o komfort, niższe rachunki i ciepło, które nie ucieka w siną dal. Wymieniamy okna na szczelniejsze, zaklejamy każdą szparę, ocieplamy ściany – jednym słowem: robimy wszystko, co „trzeba”. A potem, po kilku tygodniach czy miesiącach, nagle pojawia się coś, czego się kompletnie nie spodziewaliśmy – grzyb na ścianie.

To może brzmieć jak żart, ale niestety: im szczelniejszy dom, tym większe ryzyko, że zacznie się w nim rozwijać wilgoć i pleśń. Dlaczego? Bo uszczelniając przestrzeń, ograniczamy nie tylko ucieczkę ciepła, ale też wymianę powietrza. I to właśnie brak cyrkulacji sprawia, że para wodna zostaje w środku, a dom zaczyna „pocić się” od środka.

Szczelność bez wentylacji to pułapka

Wszystko działa jak w zamkniętym słoiku – nic nie wchodzi, nic nie wychodzi. Ciepło zostaje, wilgoć też. Wcześniej, przy starych, nieszczelnych oknach, powietrze „uciekało” samoistnie. Dziś, gdy dom jest szczelny jak termos, trzeba mu pomóc oddychać – bo bez tego zaczyna się problem.

Para wodna z gotowania, kąpieli, suszenia prania czy nawet oddychania nie znika w magiczny sposób. Jeśli nie ma jak się wydostać, osiada na ścianach, oknach, sufitach. A tam, gdzie wilgoć się zatrzyma, grzyb znajdzie sobie miejsce do rozwoju – szczególnie w chłodniejszych zakamarkach.

Zaparowane szyby, zapach stęchlizny i pierwsze plamy

To nie są zjawiska, które można zignorować. Jeśli codziennie rano masz zaparowane okna, a w powietrzu unosi się charakterystyczny, nieświeży zapach, to znaczy, że w domu wilgoć ma się dobrze. Do tego wystarczy kilka dni chłodniejszej pogody i zaczną pojawiać się plamy – najczęściej w narożnikach, za meblami, przy listwach podłogowych.

I tu nie chodzi o to, że coś zaniedbałeś. Wręcz przeciwnie – problem pojawił się, bo zadbałeś o dom. Po prostu zabrakło jednego elementu układanki: wentylacji, czyli sposobu na to, by wilgoć mogła swobodnie opuszczać wnętrze. Bo dom musi oddychać, nawet jeśli wygląda na idealnie „zamknięty”.

Nowoczesny dom to nie tylko ciepły dom, ale i suchy

Często w reklamach termomodernizacji słyszymy tylko o zaletach – niższe rachunki, lepszy komfort, energooszczędność. Nikt jednak nie mówi, że wraz z ociepleniem i uszczelnieniem trzeba zadbać o odpowiednią cyrkulację powietrza. Bez niej dom może się po prostu „przegrzać” od środka – i nie chodzi tu o temperaturę, a o zawartość wilgoci.

W nowoczesnym domu każda zmiana – nowa elewacja, nowe okna, dodatkowa warstwa styropianu – wpływa na to, jak zachowuje się powietrze wewnątrz. I jeśli nie ma drogi ucieczki, to nic dziwnego, że to, co wcześniej działało naturalnie, nagle przestaje działać. A wtedy robi się duszno, wilgotno i grzyb ma pole do popisu.

Pobierz broszurę informacyjną

Grzyb nie bierze się znikąd – to sygnał, że coś nie działa

Zagrzybienie ścian to nie problem estetyczny. To sygnał ostrzegawczy, że mikroklimat w Twoim domu nie funkcjonuje tak, jak powinien. Nie chodzi o brud czy zaniedbanie – wystarczy, że jeden z elementów systemu przestał działać, a reszta też zacznie się sypać.

Grzyb pojawia się tam, gdzie jest wilgoć, brak przepływu powietrza i chłodniejsze strefy. Może być widoczny na ścianie, ale często kryje się głębiej – w tynku, za meblami, pod wykładziną. A jeśli go nie usuniesz razem z przyczyną, wróci szybciej, niż zdążysz wyjąć farbę z piwnicy.

Nawiewniki i wentylacja – klucz do równowagi

Jeśli masz szczelne okna, ale nie zamontowałeś nawiewników – to tak, jakbyś postawił samochód bez kół. Niby wygląda dobrze, ale nigdzie nie pojedzie. Nawiewniki pozwalają świeżemu powietrzu napływać do wnętrza, co daje wentylacji szansę na pracę. Bez tego kratki w łazience czy kuchni działają tylko teoretycznie.

Równocześnie warto sprawdzić, czy same kanały wentylacyjne są drożne. W starszych budynkach potrafią być zatkane, zabudowane, a czasem kompletnie nieczynne. A bez nich nie da się odprowadzić wilgoci, nawet jeśli reszta działa jak należy. Czasem potrzeba naprawdę niewiele, by odzyskać kontrolę nad powietrzem w domu.

Nie wszystko da się naprawić samemu – czasem trzeba spojrzeć głębiej

Jeśli problem z grzybem się powtarza, nie warto działać na oślep. Usunięcie samej pleśni bez sprawdzenia przyczyny to tylko maskowanie skutków. W takich sytuacjach warto pomyśleć o inspekcji i analizie mikroklimatu w budynku – z użyciem sprzętu, który pokaże, gdzie leży problem: w wentylacji, wilgoci w murach, czy może mostkach termicznych.

Czasem wystarczy mała zmiana – montaż nawiewników, poprawienie drożności wentylacji, osuszenie jednego newralgicznego miejsca. Ale żeby wiedzieć, co zrobić, trzeba najpierw sprawdzić, z czym naprawdę masz do czynienia. I dopiero wtedy działać z głową.

Zagrzybienie po uszczelnieniu? Nie musisz radzić sobie sam

Jeśli po uszczelnieniu domu zauważyłeś, że coś jest nie tak – pojawiła się wilgoć, szyby ciągle parują, a w kącie pokoju zagnieździł się grzyb – to znak, że pora się tym zająć. Możemy pomóc zlokalizować przyczynę, sprawdzić, co dokładnie dzieje się w Twoim domu i podpowiedzieć, jak to naprawić.

Zamiast zamalowywać ściany co pół roku, lepiej raz a dobrze pozbyć się problemu. Działamy kompleksowo – od oceny warunków w pomieszczeniach, przez wskazanie przyczyny, aż po konkretne rozwiązania. Jeśli chcesz, żeby Twój dom był nie tylko szczelny, ale też zdrowy i suchy – odezwij się. Pomożemy odzyskać równowagę.